एरर्समधून चालणारी ट्रायल – ट्रायल अँड एरर
डॉक्युमेंटरी अथवा माहितीपट हा प्रकार आपल्याला ऐकून आणि पाहून चांगलाच परिचित आहे. जेव्हा डॉक्युमेंटरी हा प्रकार कथाकथनाचे साधन म्हणून मांडला जातो, तेव्हा मात्र त्यातून फिल्ममेकिंगची एक वेगळीच शैली निर्माण होते, त्या प्रकाराला म्हणतात मॉक्युमेंटरी, अर्थातच मॉक-डॉक्युमेंटरी! तसं बघायला गेलं तर डॉक्युमेंटरी आणि मॉक्युमेंटरी यांच्यात फारसा फरक नसतोच. बऱ्याचशा डॉक्युमेंटरीज या एखाद्या विशिष्ट विचारसरणीला वाहून घेतलेल्या, काय निष्कर्ष काढायचाय हे आधीपासूनच पक्के ठरवून असलेल्या आणि त्याच दृष्टीने सबंध मांडणी करणाऱ्या असतात, हे उघड गुपित आहे. फक्त त्या आपल्या झुकावाला निष्पक्षतेचा बेमालूम मुखवटा चढवतात. तर मॉक्युमेंटरीमध्ये कथावस्तूपासून पात्रांपर्यंत सगळेच नकली असते. त्या अनुषंगाने बघायला गेलं तर बऱ्याचशा मॉक्युमेंटरीज या डॉक्युमेंटरीजपेक्षा जास्त प्रामाणिक …Read more »
मौन के महाद्वीप
निशा थीचन्द्रमा थाझील के तीर परतुम थी, मैं थाकिन्तु दोनों के मध्यतब भी थे मौन के द्वीपकुछ नि:श्वासों की दूरी परऔर कुछ शब्दों के समीपवे द्वीप यदि लाँघ पातेसंकोच के बाँध यदि तोड पातेकथा कुछ अन्य मोड लेतीकविता विरह की उँगली छोड देतीविचारों-विचारों में रात्रि ढल गयीअधरों तक आयी बात, टल गयीनिशा, चन्द्रमा तथा झीलतीनों अब भी वहीं हैनहीं है तो केवल मैं और तुमया है कदाचित किसी और समयधारा मेंइस आयाम में तो मौन के द्वीप सम्भवत:अब महाद्वीप बन गए है — © विक्रम श्रीराम एडके
रामरावणयोर्युद्धं रामरावणयोरिव
आज विजयादशमी. आजच्याच दिवशी प्रभू श्रीरामांनी राक्षसराज रावणाचा संहार केला. पण हा संहार नेमका केला कसा? काय अस्त्र वापरलं? रावणाच्या मृत्यूच्या क्षणी नेमकं काय घडलं? समकालीन वाल्मिकींनी रामायणात या बद्दल सविस्तर लेखन केलं आहे. वाल्मिकी लिहितात, राम आणि रावणामध्ये द्वैरथ युद्ध झाले (युद्धकांड, स. १०७, श्लो. १). दोन्ही बाजूचे सैन्य लढायचे सोडून त्यांचेच युद्ध पाहात बसले (तत्रोक्त २). राम आणि रावण दोघांनाही स्वतःच्या विजयावर पूर्ण विश्वास होता (७). रावणाने त्वेषाने रामाच्या रथावरील ध्वज तोडण्यासाठी बाण चालवले, पण तो असफल झाला (९). रामानेही उट्टे काढण्यासाठी महासर्पासारखा असह्य व ज्वलंत बाण रावणाच्या ध्वजावर सोडला. हा बाण नेमका रावणाचा ध्वज फोडून जमिनीत जाऊन …Read more »
हवीहवीशी वाटणारी लबाडी – व्हाईट कॉलर
थेटपणे खून करणारे, हिंसा करणारे अपराधी तर घातक असतातच, पण त्याहून शतपटींनी घातक असतात ते तुमच्यातच राहून, तुमचा विश्वास संपादन करून गंडवणारे! पहिल्या प्रकारचे लोक तुमचे शारीरिक आणि आर्थिक नुकसान करतात. पण दुसऱ्या प्रकारचे लोक तुमच्या विश्वासाला कधीही भरून न येणारा तडा देऊन जातात. हे पांढरपेशा अपराधी कधी लाचखोर शासकीय अधिकारी बनून व्यवस्थेचा भाग असतात तर कधी व्यवस्थेलाच नाकारणारे अराजकवादी. त्यांची रुपं अनेक आहेत, त्यांचे मार्ग अनंत आहेत. साधर्म्य जर काही असेल, तर केवळ त्यांची ओरबाडण्याची, आपल्या मालकीच्या नसलेल्या वस्तू हिरावण्याची वृत्ती! या पांढरपेशा अपराध्यांना तथा व्हाईट कॉलर क्रिमिनल्सना रोखण्यासाठी एफबीआयची एक स्वतंत्र शाखा आहे. या शाखेत धडाडीचा स्पेशल एजंट …Read more »
रेज़्ड बाय वुल्व्ह्ज़
असं म्हणतात, जेव्हा प्रलयाची घडी आली तेव्हा वैवस्वत मनूने एक नौका उभारून सबंध जीवसृष्टी नव्याने वसवली. अशीच कथा थोड्याफार फरकाने अब्राहमिक पंथांत नोहाचीदेखील आहे. बायबलमधील अॅडम, ईव्ह आणि सापाची कथादेखील प्रसिद्धच आहे. या सगळ्या पौराणिक कथा. नव्या युगाचा आरंभ आपापल्या परीने सांगणाऱ्या. पण खरोखरीच जीवसृष्टीला अशी पैलतीरी नेण्याची जबाबदारी येऊन पडली तर, कुणी आधुनिक मनू ती कशी पेलेल? त्याची नौका अथवा आर्क कोणत्या स्वरुपाचे असेल? त्यातून निर्माण होणारी नवी सृष्टी तरी कशा प्रकारची असेल? धर्माच्या अभ्यासकांना पडणाऱ्या या प्रश्नांचं उत्तर वैज्ञानिक नाट्यातून शोधण्याचा प्रयत्न म्हणजे रिडली स्कॉटची एचबीओ मॅक्सवरील नवीकोरी मालिका, ‘रेज़्ड बाय वुल्व्ह्ज़’! बावीसावं शतक निम्मं सरलंय. पृथ्वीवर एक …Read more »
सफ़र नया..!
जेबें तो साफ़ हैपर आँखों में ख़्वाब हैजुनूँ के क़ाफ़िलों कीआदत ख़राब हैछोड़ी है मँजिलेरस्तों के वास्तेखोने-पाने का यहभी अपना हिसाब़ हैडगर नयी है, जिगर वही हैऔर है, सफ़र नया! अपने साथ में है कुछ नए फासलेबंदिशें भी राह में खुल के साँस लेपंछी है, उड गएमोडों पे, मुड गएराहों में जो मिलाहम उस से जुड गएडगर नयी है, जिगर वही हैऔर है, सफ़र नया! सडक जहा पर ले जाएअपना भी वहीं पे ही दिल आएरुकना हम को सताएके डर को तोडो, छोडो, दौडो,दिन में, या रात मेंतूफ़ाँ, बरसात मेंरस्तों के बादशाहहम चलते रुबाब सेडगर नयी है, जिगर वही हैऔर …Read more »
जलने दे..
जलने दे जलने दे तेरी आँच से जलने देगलने दे गलने दे मुझे काँच सा गलने देमैं हूँ महताब का जायादे दे तेरी धूप मुझेतू सच और जग है मायाले ले मेरी छाँव तुझे कभी फोन पे उँगलियाँ भी मेरे नाम पे रुकती तो होंगीभरमाती तो होंगी कुछ आहटेंअश्क़ों की बदलियाँ भी तेरे ग़ालों पे झुकती तो होंगीधुल जाती तो होंगी मुस्काहटेंबोल..सजना तू ने क्या पायारख के तेरी धूप तुझेग़म सच और राहत मायासमझा है खूब मुझे जलने दे.. — © विक्रम श्रीराम एडके (एक संगीतकार द्वारा बनायी गयी धुन पर लिखा था यह गीत। किसी भी गीतकार के अधिकांश …Read more »
शारदेच्या अंशा..
आपल्याला नाही का, लहानपणी छायागीत, चित्रहार, रंगोली वगैरे पाहाताना किंवा बिनाका गीतमाला अथवा तत्सम कार्यक्रम ऐकताना, त्या सुमधूर आणि जनप्रिय गीतांच्या सोबत गुणगुणायची सवय लागते. मग हीच गाणी कधी भेंड्या खेळताना कामी येतात, कधीतरी कुणाला तरी मोहविण्यासाठी चपखल बसतात. मग कुणातरी मित्रमैत्रीणीकडून त्या गाण्याचं कधीतरी कौतुक केलं जातं. आणि ‘आपल्याला गाता येतं’ असा साक्षात्कार सहजच होऊन जातो! गाण्याचं शिक्षण तर झालेलं नसतं. असतो तो फक्त देवाने दिलेला कंठप्रसाद! काही जण तेवढ्यावरच खुश राहातात. जसजसं वय वाढतं आणि कालानुरुप विविध जबाबदाऱ्या खुणावू लागतात, तसतसं गाणं दुरावत जातं. ते उरतं फक्त चार नातेवाईक-मित्रांच्या फर्माईशीपुरतंच! पण काही जण मात्र असतात जे या कंठाला …Read more »
हसरत
जिस्मों की पहेलियों कोसाँसों की सहेलीयों कोसाँसों से सुलझा दो तुम, खुल जाऊँगी!गिरहा खुल जाऊँगी!! मैं सदियों से खोई पडी हूँतारों के भुलभुलैया मेंयुगों से वहीं खडी हूँसमय के तालतलैया मेंखाली सी हवेलीयों कोसाँसों की सहेलीयों कोसाँसों से सुलगा दो तुम, भर आऊँगी!पूरी भर आऊँगी!! मैं मौन की एक नदी हूँशोर भरी इस दुनिया मेंहै मेरा कोई घाट कहाँछोर नहीं इस दुनिया मेंकाई जमी हथेलियों कोसाँसों की सहेलीयों कोसाँसों से पिघला दो तुम, घुल जाऊँगी!तुझ में घुल जाऊँगी!! — © विक्रम श्रीराम एडके[www.vikramedkde.com । चित्र: प्रातिनिधिक । चित्रश्रेय: मूल चित्रकार को । चित्रस्रोत: इंटरनेट ।]
शब्दांत न मावणारी — बॉडीगार्ड
मी अनेक चित्रपटांबद्दल लिहितो. गेल्या काही वर्षांपासून मला आवडलेल्या मालिकांबद्दल देखील नियमितपणे लिहितो. अगदी “गेम ऑफ थ्रोन्स”सारख्या (२०११-१९) ७३ भागांच्या किंवा “पर्सन ऑफ इंटरेस्ट”सारख्या (२०११-१६) १०३ भागांच्या मालिकेबद्दलही मी भरभरून लिहिलंय. त्यांच्याबद्दल लिहिताना माझी लेखणी कुंठित झाल्यासारखी, अवरुद्ध झाल्यासारखी आजवर कधी एकदा सुद्धा वाटली नाही. परंतु आज मात्र माझी लेखणी एका अवघ्या ६ भागांच्या मालिकेपुढे थबकली आहे. चोवीस तास उलटून गेले मी ही मालिका पाहून, परंतु अजूनही मी लिहिताना शंभरदा खोडतोय. ती मालिका म्हणजे, बीबीसी-वनची “बॉडीगार्ड” (२०१८-)! डेव्हिड बड/बुड (रिचर्ड मॅडेन) हा भूतपूर्व सैनिक युद्धावरून जरी परतलेला असला, तरीही युद्धाच्या जखमा अद्यापही अंगावर आणि मनावर बाळगून आहे. तशातच त्याची निवड …Read more »
Categories
- A R Rahman (17)
- Bajirao (5)
- Bhagavad Geeta (5)
- Books (5)
- Cinema (59)
- Comics (3)
- Hindutva (42)
- History (53)
- Music (11)
- Poetry (55)
- Politics (52)
- Pravaas Chitre (3)
- Ramayana (9)
- Reviews (64)
- Savarkar Katha (3)
- Sawarkar (7)
- TV (27)
- Uncategorized (18)
- Vaidik Knowledge (18)
- कथा (12)
- स्फुट लेख (29)
Vikram Edke’s Lyrics in ‘Rotaract CHANGE Anthem’
Menu
Recent Posts
- A Masterclass In Paradox July 25, 2023
- दक्षिणपंथी – यातिसई June 17, 2023
- अर्धवट शिजलेली थाळी – पोन्नियिन सेल्वन २ May 4, 2023
- गेमसारखाच – टेट्रिस! April 9, 2023
- रावणाचं फर्स्ट इम्प्रेशन! October 3, 2022
- मर्यादांमध्ये अडकून पडलेला – पोन्नियिन सेल्वन: १ October 1, 2022
- टबू – असंतांची गोष्ट September 10, 2022
- मार्मिक भाष्याने समृद्ध – बिफॉरेनर्स May 10, 2022
- आरआरआर — भारताची कथा भारताच्या भाषेत जगाला सप्रेम! March 28, 2022